Ali Can POLAT
Türkiye’nin 1990’lı yıllardan bu yana pençesinden kurtulamadığı yolsuzlukla başı belada. Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün yayımladığı 2024 Yılı Yolsuzluk Algı Endeksi sonuçları da bunu kanıtlıyor. Endekse göre Türkiye, 180 ülke arasında yolsuzluk algısının en yüksek olduğu 107’nci ülke oldu. Listede Hindistan, Lesotho, Endonezya, Etiyopya, Zambiya, Guyana, Surinam, Burkina Faso, Gana, Solomon Adaları, Senegal gibi ülkeler Türkiye’ye fark attı. Türkiye, Tayland, Nijer, Nepal, Malezya, Brezilya ve Cezayir ile aynı puanı aldı ve 34 puanla 107’nci sıraya yerleşti. Bu puan Türkiye’nin 2004’ten beri aldığı en düşük puan oldu. Endeksin tarihine bakıldığında Türkiye’nin skoru 2013 yılında 50 puan ile rekora ulaşmıştı.
DENETİMLER ZAYIFLIYOR
Ancak bu tarihten sonra bu alanda gerileme başladı. Türkiye’nin skoru 2014’te 45, 2015’te 42 puana geriledi. Buna göre Türkiye son 10 yılda 8 puan birden kaybetti. 2020 endeksinde 40 puan, 2021 endeksinde 38 puan alan Türkiye, 2022 endeksinde 36 puan, 2023 endeksinde 34 puanla yer aldı. 2024 yılında endekste küresel ortalamanın 43 olmasıyla, Türkiye bu küresel ortalamanın da altında kalmış oldu. Kamu sektöründeki yolsuzluk düzeyine ilişkin iş insanları ve ülke uzmanlarının algılarını içeren farklı veri kaynaklarının bir araya getirilmesiyle hesaplananan endeksin sonuçlarının yayınlandığı raporda, Türkiye’nin, 2013 yılından bu yana 16 puan kaybederek Avrupa Birliği üyelik sürecinde olan ülkeler arasında en düşük puanlardan birine sahip olduğu belirtildi. Raporda, “Türkiye’nin puan artışının gerçekleşmemesinde, bağımsız bir Yolsuzlukla Mücadele Kurumu’nun bulunmaması, denetim mekanizmalarındaki zayıflamalar ve reform eksikliklerinin etkili olduğu söylenebilir” ifadelerine yer verildi.
Türkiye otoriter rejimlerin dibinde
Yolsuzluk Algı Endeksi raporunda, tam demokratik ülkeler ortalama 73 puan alırken, kusurlu demokrasiler 47, otoriter rejimler ise 33 puan aldı. Türkiye, 34 puan ile otoriter rejimlerin ortalamasına çok yakın seviyede yer aldı. Uluslararası Şeffaflık Örgütü Başkanı François Valérian Chair, “Uluslararası toplum ve her ülke yolsuzlukla mücadeleyi en üst düzeyde ve uzun vadeli bir öncelik haline getirmeli. Bu, otoriterliğe karşı koymak ve barışçıl, özgür ve sürdürülebilir bir dünyayı güvence altına almak için hayati önem taşıyor” dedi.
